به گزارش خبرنگار راهیان نور، دکتر حجت الله ترشیزی مشاور رئیس ستاد مرکزی راهیان نور کشور در یادداشتی در خصوص مفهوم نور در سفر به یادمان‌های دفاع مقدس نوشت:
آنچه در انقلاب اسلامی ایران، به‌عنوان یکی از معنوی‌ترین و عظیم‌ترین انقلاب‌های قرون اخیر مشاهده می‌شود، بروز نوری است که به شدت قلوب ملت ایران و عموم پاک طینتان جهان را به سمت خود متمایل کرده است. این نور با تحول قلوب، انسان‌های بزرگی را ساخت و به میدان جهاد برای سازندگی کشور آورد؛ به طوری که تحول در همه ارکان جامعه به روشنی قابل مشاهده بود. پس از استقرار حاکمیت جمهوری اسلامی و با شروع تهاجم رژیم بعثی به خاک عزیز میهن‌مان، تمرکز اثرات این نور را می‌توان در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل دید، تا حدی که حتماً در این زمان وقتی کاروان‌های راهیان نور به این مناطق می‌روند ظهور و بروز این نور را هنوز به صورت تحول در قلوب مشاهده می‌کنند.
در متون دینی به‌خصوص قرآن کریم تعاریف و ویژگی‌های زیادی برای نور در قالب ۳۹ آیه مطرح شده است. خداوند در قرآن با تبیین مفهوم نور و توصیف منشأهای نور در عالم، روش حرکت از ظلمات به سمت نور را به‌عنوان سلوک نوری معرفی کرده و برای آن آدابی را نیز معین کرده است. از جمله مهمترین آنها نوری است که بر پیامبر (ص) و خلفاء او و همراه این بزرگواران نازل کرده و همگان را دعوت به تبعیت از این نور کرده است.
برای نور تعریفهای مختلفی آوردهاند، بعضی گفتهاند نور پرتوهایی است که پراکنده می‌شود و به دیدن کمک می‌کند (راغب اصفهانی، ص ۸۲۷) و بعضی دیگر می‌گویند نور همان چیزی است که اشیاء را آشکار می‌کند و حقیقت اشیاء را به چشم نشان می‌دهد (ابن منظور، ۱۴/۳۲۱). عارفان مسلمان، نور حقیقی را همان حقیقت وجود دانسته‌اند و تعریف مشهور دیگری که برای نور آوردهاند این است که نور چیزی است که به ذات خود ظاهر باشد و غیر را هم ظاهر سازد (مصطفوی، ۱۳۶۸ج ۷ :۴۸ و ۱۴/۳۲۱).
واژۀ نور در قرآن ۴۹ بار در ۳۹ آیه آمده و حتی عنوان یکی از سوره‌های قرآن نیز «نور» است. سوره‌ای که بیشترین تعداد آیات دارای واژه نور در آن آمده، سوره حدید و آیه‌ای که بیشترین تکرار واژه نور در آن آمده، آیه ۳۵ سوره نور است. از بین ۳۹ آیه نور ۱۱ آیه آن شامل: [البقرة ۱۷] [البقرة ۲۵۷] [المائدة ۱۵و ۱۶] [الأنعام ۱] [الرعد ۱۶] [إبراهيم ۱] [إبراهيم ۵] [الأحزاب ۴۳] [فاطر ۲۰] [الحديد ۹] [الطلاق ۱۱] در مورد جعل نور و ظلمات توسط خداوند، تفاوت‌های آن و روش حرکت و خروج از ظلمات به سوی نور است. به‌صورت جمع مطرح شدن واژه ظلمات و مفرد مطرح شدن واژه نور در این آیات خود نشان دهنده آن است که انسان به سوی نور باید لایه‌های مختلف ظلمات را طی کند و به سوی منبع نور نزدیک‌تر شود. این موضوع معرف تدریجی بودن و مرحله داشتن حرکت از ظلمات به سوی نور است و در مجموع می‌توان گفت این آیات یک نوع سلوک نوری در قرآن را نشان می‌دهد که انسان باید به آن توجه داشته و رفتار مناسبی در قبال آن نشان دهد.
در قرآن به صورتهای مختلف خداوند دعوت می‌کند که مومنین از ظلمات خارج شده و به سوی نور حرکت کنند. طبق آیات قرآن این خروج از ظلمات به سوی نور حداقل با پنج روش میسر می‌شود. یکی به وسیله «ولایت الله» که در آیه ۲۵۷ سورۀ بقره مطرح شده ﴿اللَّهُ وَلِيُّ الَّذينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ﴾.
دوم به وسیله «قرآن» که سه بار در این زمینه صحبت شده و آن در آیه ۱ سوره ابراهیم است، ﴿كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ﴾ با این کتابی که برای شما نازل شده مردم را از ظلمتها به سمت نور ببر. آیه ۹ سوره حدید ﴿هُوَ الَّذي يُنَزِّلُ عَلى عَبْدِهِ آياتٍ بَيِّناتٍ﴾ خداوند بر رسول الله (ص) نازل کرده ﴿لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ﴾ یا در آیه ۱۱ سوره طلاق ﴿يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آياتِ اللَّهِ مُبَيِّناتٍ لِيُخْرِجَ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ﴾.
سومین روش خروج از ظلمات به سوی نور به وسیله «صلوات» است. خداوند در آیه ۴۳ سوره احزاب می‌فرماید: ﴿هُوَ الَّذي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَ مَلائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ﴾، او کسی است که به همراه ملائک بر شما صلوات می‌فرستد تا دستتان را بگیرد و از ظلمتها به سوی نور ببرد.
چهارمین روش به وسیله «آیات الهی» است. خداوند در آیه ۵ سوره ابراهیم می‌فرماید: ﴿وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى بِآياتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ ذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ﴾ ما فکر می‌کنیم که معجزات موسایی به خاطر ترساندن فرعون بوده است، در حالی که موسی (ع) با کنار زدن فرعون برنامه‌های دیگری را برای قوم بنی‌اسرائیل عملی می‌کند. در واقع عمده‌ی معجزات موسایی برای خروج قوم از ظلمات به سوی نور بوده است.
پنجمین ابزار و روش برای خروج از ظلمات به سوی نور، «بُیوتی» است که خداوند در آیه ۳۶ سوره نور قرار داده است، ﴿في بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْترفَعَ﴾. خداوند یک خانههایی را قرار داده تا انسان به سمت آنها برود و به سمت بالا کشیده شود. یعنی از پایین که ظلمت وجود دارد به بالا که نور وجود دارد کشیده شود.
شایان ذکر است که طبق این آیات بخصوص آیات بقره ۲۵۷ و طلاق ۱۱، بسیاری از ﴿الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ﴾ نه تنها در ظلمت بلکه در ظلمات هستند، و باید دست آنها گرفته شود و به‌سوی نور بالا آورده شوند. انسان‌ها اگر اهل ایمان و عمل صالح باشند، دلیل نمیشود درون نور باشند. ما در جامعه اهل ایمان و عمل صالح بودن را به‌عنوان اوج هدف مطرح می‌کنیم در حالی که با بررسی آیات نور در می‌یابیم که هدف گذاری ما باید پس زدن سطوح ظلمت و حرکت به سمت سرزمین نور باشد.
حرکت از ظلمات به سوی نور نشان‌گر این است که مقصد در قرآن نور مطرح شده است و خداوند طی مراحلی با اشراق نور رب در زمین مقاطع آینده را رقم خواهد زد و برنامه را به سمت لایه‌های بالاتر اتمام نور جلو خواهد برد. اینکه از هر لایه از ظلمت به سمت لایه‌ای از نور حرکت کنیم و هر مرحله را نسبت به مقصد نور لایه‌ای از ظلمت بدانیم نوعی سلوک قرآنی را به ذهن متبادر می‌سازد. سلوکی که در جامعه ما با شروع انقلاب اسلام به عنوان اولین مرحله اشراق نور رب، باید بیشتر به آن پرداخته شود، باید برنامه‌های جدید اتمام نور خداوند در این راستا رصد شود تا بتوان رفتار مناسب در قبال آن داشت.
در آیات: [النور۳۵ ] [الزمر۶۹ ] [أحزاب۴۶] [الشوري۵۲ ] صحبت از منشأ نور است. خداوند نور اللهیت و ربوبیت را در آسمان‌ها قرار داده و در زمین اشراق می‌کند. این منبع نور را خداوند در وجود رسول الله (ص) به‌عنوان سراج منیر و در روحی از امر خود نیز قرار داده است. علاوه بر نور الله و رب در آسمان‌ها و زمین، و نور رسول الله (ص) و روحا من امرنا خداوند پرتوهایی از نور را در کتاب قرار داده تا افراد از طریق نور کتب الهی بتوانند به هدایت دست یابند. در این زمینه نیز ۹ آیه در قرآن وجود دارد که از این میان چهار مورد در خصوص کتاب منیر است: [آل‌عمران ۱۸۴] [حجّ ۸] [لقمان۲۰] [فاطر۲۵]. همچنین در آیه [المائده۱۵] از آمدن نور و کتاب مبین از جانب الله صحبت شده، در آیه [المائده ۴۴] صحبت ازهدایت و نور در تورات شده و در آیه [المائده ۴۶] هدایت و نور در انجیل و تورات و در آیه [الأنعام۹۱] از نور و هدایت در کتاب موسی (ع) صحبت به میان آمده است.
علاوه بر کتب آسمانی مومنین با نوعی خاص از ایمان نیز می‌توانند از پرتوهای نور استفاده کنند و با این نور که در پیشاپیش یا سمت راست آنها حرکت می‌کند به جلو حرکت کنند. در واقع نقش نور برای مومن یک نقش نیروی محرک و پیش‌برنده است، مخصوصاً در آینده و قیامت که نیاز به نور بسیار شدیدتر می‌شود. در این زمینه نیز ۷ آیه در قرآن ([النور۴۰] [الحديد۱۹] [الحديد۲۸] [الأنعام۱۲۲] [الحديد۱۲] [التحريم۸] [الحديد۱۳]) مطرح شده است. علاوه بر کتب آسمانی و برخی از مومنین خاص، خداوند در سه آیه دیگر شامل: [يونس۵ ] [نوح ۱۵ و ۱۶] و [فرقان۶۱] به قرار دادن نور در ماه تأکید می‌کند؛ این درحالی است که ما برای ماه نوری قائل نیستیم و مطرح می‌کنیم که ماه از خود نوری ندارد و نور خورشید را به زمین می‌تاباند. خداوند در آیه ۱۵ و ۱۶ سوره نوح به این نکته نیز اشاره می‌کند که خداوند نور ماه را نه تنها برای زمین بلکه برای هفت طبقه آسمان نور قرار داده است و برای خورشید سراج و ضیاء قرار داده است.
در سه آیه قرآن خداوند از تام شدن نور صحبت می‌کند. در آیات توبه ۳۲ و صف ۸ مطرح می‌شود که تام کردن نور علی‌رغم خواست مشرکین و کافرین به‌عنوان یک برنامه بلند مدت الهی مطرح است و این نشان دهنده آن است که خروج از ظلمات به سوی نور مرحله به مرحله با تام شدن نور واقع می‌شود. در آیه تحریم ۸ نیز مطرح می‌شود که ایمان آورندگان همراه نبی که نورشان پیش رو و سمت راستشان می‌رود، می‌گویند: خدایا نور ما را برایمان تام کن. از طرف دیگر خداوند برای این نور رفتار در قبال طلب می‌کند و با لطافت خاص مطرح می‌کند که همگان برای حرکت در مسیر الی الله، به سوی ارتفاعات آینده نه تنها باید با این نور آشنا شوند و ایمان بیاورند بلکه اعتصام و تبعیت از نور نوع خاصی از رفتار را به منصه ظهور بگذارند تا جایی که به‌عنوان یک رفتار عالی بتوانند بر نوری از رب قرار گرفته و علاوه بر شرح صدر که به تبع این نور عظیم ایجاد می‌شود رفتاری مناسب انجام دهند. در این خصوص به چهار آیه [التغابن۸ ] [النساء۱۷۴ و ۱۷۵] [الأعراف۱۵۷ ] [الزمر ۲۲ و۲۳ ] می‌توان اشاره کرد.
در طول ایام سال، اقشار مختلف مردم بخصوص نسل جوان جامعه به لحاظ فطرت پاکشان در کاروان‌هایی راهی سرزمین نور می‌شوند، جاذبه‌ی شدید این نور باعث تغییرات روحی و اخلاقی در آنها می‌شود و آنها را به سوی رفتارهای عالی‌تر می‌کشاند. نور آنها را فرا می‌گیرد و تمام کسانی که به مناطق جنگی کربلای ایران می‌روند شهادت می‌دهند که تنها خداست که برای آنها نوری قرار داده و آنها با این نور است که می‌توانند در میادین مختلف معنویت امکان حرکت پیدا کنند.
انتهای پیام/
↧