معرفی مناطق عملیاتی غرب کشور

به گزارش راهیان نور، مناطق عملیاتی و یادمان های غرب کشور در طول هشت سال دفاع مقدس شاهد مجاهدت ها و فداکاری های ملت ایران بوده است و آن دوره آزمایش بزرگی برای استان کرمانشاه بود. در اینجا به تشریح مناطق عملیاتی جبهه غرب و معرفی یادمان های استان کرمانشاه  می پردازیم.   کرمانشاه پس از پيروزي انقلاب اسلامي، ستاد فرماندهي سپاه منطقه 7، به فرماندهی سردار شهید محمد بروجردي در شهر کرمانشاه تشکيل شد و نقش بسزايي را در ايجاد امنيت در دو استان کرمانشاه و کردستان ايفا نمود. از آغاز تا پایان جنگ تحمیلی اين شهر هدف حملات مکرر هواپيماهايتش عراق قرار داشت و در طول دوران دفاع مقدس 176 مرتبه مورد هدف بمب و موشک‌هاي ارتش عراق واقع شد و در مجموع 2158 تن شهيد و 4252 جانباز را تقديم انقلاب اسلامي کرد. کرمانشاه در طول دوران دفاع مقدس، همواره به عنوان مرکز پشتيباني و عقبه رزمندگان اسلام در جبهه‌ی مياني، محسوب می‌شد و قرارگاه رمضان در این استان فعالیت می‌کرد. عراق هیچ‌گاه نتوانست به از راه زمین وارد این شهر شود، اما مردم فداکار و انقلابی این شهر بارها مورد عملیات‌های تروریستی و خرابکارانه‌ی منافقین و گروهک‌های ضد انقلاب قرار گرفت. شهید آيت الله اشرفي اصفهاني، امام جمعه موقت کرمانشاه از جمله شهدای ترور در این شهر می‌باشند که در تاریخ 1361/7/23 لحظاتی پیش از ايراد خطبه‌هاي نماز جمعه، در مسجد جامع این شهر توسط منافقين به شهادت رسید. ارتفاعات مشرف به این شهر در حوالی منطقه‌ی طاق بستان، میزبان چند شهید گمنام است و همه روزه میعادگاه بسیاری از عاشقان و دل‌دادگان ولایت می‌باشد.   • موزه و مرکز فرهنگی دفاع مقدس کرمانشاه این موزه در پشت‌ پارك‌ شيرين در خیابان امیرکبیر واقع است که ادوات مختلف جنگی و تصاویر و آثار شهدا در آن به معرض دید علاقمندان گذاشته شده‌؛ اين‌ مركز در دوران دفاع مقدس‌، پناه‌گاه‌ مردم‌ بي‌دفاع‌ در برابر حملات‌ هوايي‌دشمن‌ بوده‌ كه‌ در 26‌ اسفندماه‌ 1366، مورد هدف‌ هواپیماهای دشمن قرار گرفت‌ و عده‌اي‌ از مردم‌ شهر به ‌شهادت‌ رسيدند. اين‌ مركز، با داشتن‌ غرفه‌هاي‌ مختلف‌ و كتابخانه‌ي‌تخصصي‌، اولين‌ مركز فرهنگي‌ دفاع‌ مقدس‌ در غرب‌ كشور می‌باشد‌.   یادمان مرصاد تنگه چهارزبر در 35 کيلومتري غرب کرمانشاه و در جاده اصلی کرمانشاه – اسلام آباد معروف به راه کربلا قرار دارد، این تنگه، دروازه‌اي اصلی ورود به شهرکرمانشاه از سمت غرب مي‌باشد که جاده ترانزيتي کرمانشاه - خسروي، از اين تنگه مي‌گذرد. در سوم مرداد 1367 نيروهاي سازمان مجاهدين (منافقين) با پشتیبانی ارتش بعث عراق، پس از عبور از مرزهاي جمهوري اسلامي ايران در محور قصرشيرين-سرپل ذهاب، بدون درگيري جدي تا اسلام آباد پيشروي کردند. و سپس به طرف کرمانشاه ادامه حرکت دادند. در شرق تنگه چهارزبر رزمندگان اسلام راه را بر آنان مسدود ساخته و درگيري را آغاز نمودند. به اين ترتيب عمليات مرصاد در تاريخ 1367/5/5 آغاز گرديد. با حملات نيروهاي خودي، نيروهاي منافقين که به آن نقطه دست يافته بودند به هلاکت رسيده يا تار و مار شدند. در تنگه چهارزبر بنايي به يادبود عمليات مرصاد احداث گرديده است، نمای بیرونی یادمان حالتی گنبدی شکل مانند مسجد و داخل آن به صورت یک موزه ساخته شده است که مزار 5 شهید گمنام در این یادمان زیارتگاه عاشقان است.   سرپل ذهاب سرپل ذهاب یکی از محورهای هجوم دشمن و یکی از مهمترین محورهای دفاعی استان کرمانشاه در دوران دفاع مقدس بود که به علت قرارگرفتن پاطاق در آن از اهمیت بالایی برخوردار بود، همزمان با تجاوز سراسري ارتش عراق، اين شهر مورد تعرض هواپيماها و توپخانه ارتش عراق قرار گرفت و در اولين ساعات دوم مهر 1359 به اشغال قواي زرهي دشمن درآمد. اين اشغال با عمليات نيروهاي خودي، پس از چند ساعت پايان يافت ولي اين شهر تا پايان جنگ در معرض آتش توپخانه و حملات هواپيماهاي ارتش عراق قرار داشت. در پايان جنگ سرپل ذهاب مجدداً به اشغال ارتش عراق و منافقين درآمد که اين بار نيز نيروهاي سپاه پاسداران با همکاري هوانيروز ارتش، مهاجمان را به عقب رانده، شهر را آزاد ساختند.   • بارگاه احمد بن اسحاق بارگاه احمد بن اسحاق(ره)  این بارگاه مطهر در مرکز شهر قرار گرفته است و مهمترین مرکز شهر محسوب می شود، احمد بن اسحاق یکی از یاران امام حسن عسگری(ع) بوده است که در اواخر عمر به این شهر آمده و مرحوم گردیده است ، این مزار در دوران دفاع مقدس کانون تجمع رزمندگان و محل برقراری نمازجماعت و دعاهای رزمندگان بوده است. در جوار این بارگاه عده ای از فرماندهان شهید و شهدای گمنام به خاک سپرده شده اند.   ارتفاعات قراویز پس از عقب راندن دشمن از سرپل ذهاب، نيروهاي عراقي در ارتفاعات قراويز در غرب سرپل ذهاب مستقر شدند. دوازده روز پس از استقرار دشمن روي قراويز، تعدادي از نيروهاي سپاه به فرماندهي برادر اصغر وصالي به دشمن يورش بردند. با تلاش اين برادران که کمتر از يک دسته بودند بخشي از قراويز (که بعدها به تپه مجاهد معروف گرديد) آزاد شد. اين تپه در جريان عمليات هاي بازي دراز 1 و 2 شاهد تلاش فوق العاده و جانبازي برادران سپاه و ارتش بود.   یادمان شهید شیرودی این روستا در شمال غربی شهر سرپل ذهاب قرار دارد محل شهادت علی اکبر شیرودی یکی از خلبانان دلاور هوانیروز است، شهید شیرودی در دوران مبارزات انقلاب اعلامیه‌های آیت الله خمینی را در کرمانشاه پخش می‌کرد و در آستانه پیروزی انقلاب همراه با حجت الاسلام آل طاهر مسئولیت حفاظت از کرمانشاه به خصوص رادیو و تلویزیون و ادارات مهم دولتی را بر عهده گرفت. در غائله کردستان داوطلبانه به این منطقه شتافت و در مقابل گروه‌های ضد انقلاب به مبارزه پرداخت. در همین دوره و در سن ۲۴ سالگی به عنوان فرمانده خلبانان هوانیروز انتخاب شد. شیرودی در حماسه پاوه نیز نقش تعیین کننده‌ای در آزادسازی شهر پاوه ایفا کرد. وی به دلیل لیاقت و شجاعت ظرف هفت ماه از درجه ستوانیاری به درجه سروانی ارتقاء یافت. آخرین عملیات پروازی خلبان شیرودی در بازی دراز صورت گرفت. در تاریخ 8 اردیبهشت ۱۳۶۰، در حالی که مشغول دفاع از منطقه بود، در اثر اصابت گلوله تانک به بالگرد حامل وی به شهادت رسید، و پیکر مطهرشان در زادگاهشان تنکابن به خاک سپرده شد.   یادمان بازي دراز این ارتفاعات که در جنوب غربی سرپل ذهاب قرار دارد؛ يکي از ارتفاعات مهم و استراتژيک منطقه مي باشد که بر شهرهاي سرپل ذهاب، قصرشيرين و نفت شهر در داخل خاک ايران و شهرهاي نفت خانه و خانقين در داخل خاک عراق ديد و تسلط خوبي دارد. ارتش عراق در تاريخ 1359/7/15 اين ارتفاع را بدون درگيري اشغال و سپس جاده اي به طول 6 کيلومتر روي آن احداث و آسفالت کرد. براي آزادسازي بازي دراز عملياتي در عاشوراي 1359 اجرا شد که موفقيتي در پي نداشت. پس از آن برادران سپاه طي دو ماه شناسايي، عمليات ديگري را طراحي کردند که با اجراي آن در تاريخ 1360/2/2 بخش مهمي از ارتفاعات بازي دراز از جمله قله هاي 1000، 1050 و 1100 گچي آزاد گرديد.   پادگان ابوذر پادگان ابوذر را دوکوهه غرب می خواندند. این پادگان که در 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر سرپل ذهاب قرار دارد، مقر تيپ سه ابوذر از لشکر 81 زرهي بوده است. پادگان ابوذر که مرکز تجمع نيرو و پشتيباني يگان هاي خودي بود، بارها هدف بمباران و موشک باران ارتش عراق قرار گرفت. بمباران رزمندگان مستقر در اين پادگان در تاريخ هاي 6 و 1363/12/18 که آماده اجراي عملياتي در جنوب سومار بودند، ورق ديگري از تاريخ سراسر مظلوميت رزمندگان اسلام را ورق زد. اين عمليات قرار بود همزمان با عمليات بدر در جنوب انجام شود که به دلايلي منتفي شد. در روزهاي اول در روزهاي اول جنگ شهيد خلبان اکبر شيرودي و شهيد پاسدار وصالي از تخليه و سقوط اين پادگان جلوگيري کردند. در حال حاضر تعدادی از ساختمان های این پادگان به حالت دست نخورده باقی مانده است که یکی از نقاط مورد بازدید کاروان های راهیان نور است.   تنگه حاجيان این تنگه در مسیر گیلانغرب به سرپل ذهاب قرار دارد و نزديک ترين تنگه به گيلان غرب است که دشت گيلان غرب را به دشت ديره در جنوب سر پل ذهاب متصل مي سازد. رزمندگان براي آزادسازي اين تنگه دو عمليات اجرا کردند که در دومين عمليات (14/9/1359) اين تنگه آزاد شد. اصغر وصالي از فرماندهان سپاه تهران در جريان اولين عمليات آزادسازي اين تنگه به شهادت رسيد.   شهدای گمنام گیلان غرب گیلان غرب قبل در سال های اول اتقلاب و پیش از تهاجم عراق شاهد خرابکاری های تجزیه طلبان و سپس در تاريخ 1359/7/6 يگان هاي لشکر 4 ارتش عراق وارد گيلان غرب شدند، در حالي که ستون نظامي دشمن به باغ کشاورزي و پمپ بنزين شهر رسيده بود، عکس العمل و مقاومت مردم آنان را تار و مار کرد ضمن آن که با تلاش هوانيروز ارتش، عقبه ستون نيروهاي دشمن روي جاده گيلان غرب منهدم گرديد. شهر گيلان غرب بر اثر بمباران هاي متعدد هواپيما و آتش توپخانه ارتش عراق تخريب گرديد اما مردم این شهر دست از مقاومت برنداشتند که از جمله آن می توان به حماسه خانم فرنگیس حیدرپور اشاره کرد که به تنهایی با یک تبر یک عراقی را اسیر کرده بود و تندیس او در میدان مقاومت شهر ساخته شده است. اين شهر در طول جنگ تحميلي بارها بمباران شد و عملیات متعددی از جمله مطلع الفجر در آن به وقوع پیوست، در 1390/7/15 دو شهید گمنام به یادبود شهدای سرفراز این شهر در آن به خاک سپرده شدند تا نمادی از حماسه های مردم این شهر باشند.   یادمان مطلع الفجر این تپه در غرب جاده گیلان غرب – سرپل ذهاب و در 13 کیلومتری شمال غرب شهر گیلانغرب واقع است. این محل که به صورت یک سری سنگرها و کانال های حفظ و بازسازی شهد می باشد در کنار روستای آوزین در غرب گورسفید می باشد. و پرچم ها و کانال های متعدد آن یادآور دوران دفاع مقدس است، در نزدیکی این یادمان مزار یکی از شهدای گیلان غرب به نام شهید خوش روان نیز قرار دارد. عملیات مطلع الفجر در 1360/9/20 با رمز یا مهدی(عج) ادرکنی با هدف جلوگیری از تحرکات دشمن و فراهم نمودن امکان آزادسازی قصرشیرین و نفت شهر در محور گیلانغرب- سرپل ذهاب انجام شد. که در پی این عملیات حدود 2000 نفر از قوای دشمن کشته شدند.   قصر شیرین قصرشيرين در منطقه اي کوهستاني از نوار مرزي طوري واقع شده است که از شمال و غرب با عراق هم مرز مي باشد و توسط دو جاده آسفالت از گيلان غرب و سرپل ذهاب به شبکه جاده اي کشور مرتبط است. قصر شیرین قبل از شروع جنگ تحميلي، هواپيماها و توپخانه ارتش عراق بارها اين شهر را مورد تهاجم قرار دادند. ارتش عراق ، با دو لشگر به قصرشيرين حمله کرد و در روز پنجم مهر 1359 شهر را به طور کامل اشغال کرد در حالي که عده اي از مردم موفق به ترک شهر نشدند و در خانه هاي خود محبوس بودند. ارتش عراق پس از اشغال قصرشيرين مردم شهر را در مسجد مهديه شهر جمع کرد. نيروهاي عراقي در اقدام بعدي جوانان و مدافعان باقي مانده در شهر را شناسايي کردند و به اسارت گرفتند.